In this Article
लहान मुलांची त्वचा नेहमीच अत्यंत संवेदनशील असते कारण त्यांचे शरीर अजूनही विकसित होत असते. कालांतराने, तुम्हाला तुमच्या बाळाच्या त्वचेत लक्षणीय बदल दिसून येतील. बाळाची वाढ आणि विकास होत असल्यामुळे हे बदल जाणवतील. वातावरणातील बदल किंवा एका ठिकाणाहून दुस–या ठिकाणी संक्रमण यांसारखे बाह्य घटकही बाळाच्या त्वचेवर परिणाम करतात. बाळांमधील सर्वात सामान्य त्वचेच्या समस्यांपैकी एक म्हणजे उष्णतेमुळे येणारे पुरळ. उन्हाळ्याचा तुमच्या लहान बाळावर कसा परिणाम होऊ शकतो ह्याची माहिती तुम्हाला असणे आवश्यक आहे. आणि, तुमच्या बाळाला उष्णतेमुळे येणाऱ्या पुरळांवर उपचार करण्यासाठी तुम्हाला हा लेख विशेषतः उपयुक्त वाटेल. अधिक जाणून घेण्यासाठी हा लेख वाचा.
उष्मा पुरळ म्हणजे काय?
उन्हाळ्याच्या हंगामात लहान मुलांना उष्मा पुरळ होणे ही एक सामान्य घटना आहे. ह्यास इंग्रजीमध्ये ‘प्रिकली हिट‘ किंवा ‘मिलिरिया‘ असेही म्हणतात. प्रत्येकजण कधी ना कधी या समस्येचा सामना करत असला तरी, सामान्यतः लहान मुलांमध्ये उष्णतेमुळे अत्यंत अस्वस्थता निर्माण होते कारण त्यांची त्वचा संवेदनशील असते. जेव्हा शरीराला खूप घाम येतो, त्वचेची छिद्रे ब्लॉक होतात आणि जास्त घाम बाहेर पडत नाही तेव्हा हे उष्णतेचे पुरळ येतात. उष्ण आणि दमट वातावरणात राहणा–या बाळांमध्ये उष्णतेचे पुरळ सामान्यतः दिसून येतात. हवामानात बदल होत असताना उष्णतेचे प्रमाण अधिक असते हेही तुमच्या लक्षात येईल. कारण तुमच्या लहान मुलाची संवेदनशील त्वचा हवामानातील बदलांशी सहज जुळवून घेत नाही.
बाळांमध्ये उष्णतेमुळे येणाऱ्या पुरळांची लक्षणे
लहान मुलांमध्ये उष्णतेचे पुरळ अनेक स्वरूपात दिसू शकतात. लाल ठिपके येणे, सूज, खाज सुटणे आणि फोड येणे ही सामान्य लक्षणे आहेत. उष्णतेच्या पुरळांमुळे प्रभावित होणारे भाग म्हणजे त्वचेचे दुमडणे. मानेजवळील भाग, हात किंवा पाय, खांदे, बगल, छाती, मांडीचा सांधा आणि अगदी पोटावर सुद्धा त्वचा दुमडणे ही लक्षणे दिसून येतात.
जर तुमच्या मुलाला उष्मा पुरळ येत असेल, तर तुमचा प्रारंभिक विचार डॉक्टरांना भेटण्याचा असावा. तथापि, आपण पुरळ बरे होण्यासाठी काही घरगुती उपाय वापरू शकता किंवा पुरळ टाळण्यासाठी सावधगिरीचे उपाय देखील करू शकता. उष्माघातासाठी काही प्रभावी घरगुती उपाय पाहूया.
लहान मुलांमध्ये आढळणाऱ्या उष्णतेच्या पुरळांवर घरगुती उपाय
1. कोल्ड कॉम्प्रेस
जर तुमच्या बाळाला रॅशेसचा त्रास होत असेल, तर त्वरीत आराम मिळण्यासाठी तुम्ही एक गोष्ट करू शकता. तुम्ही बर्फाला मऊ कापडात गुंडाळू शकता आणि प्रभावित भागांवर बर्फ लावू शकता. कोल्ड कॉम्प्रेसमुळे जळजळ आणि खाज सुटणे काही वेळात शांत होऊ शकते.
2. काकडी
काकडीमुळे उष्णतेच्या पुरळांपासूनही लवकर आराम मिळतो. एक चांगली गोष्ट म्हणजे तुम्ही काकडीचे काप किंवा काकडीची पेस्ट थेट तुमच्या बाळाच्या नाजूक त्वचेवर लावू शकता. काप किंवा पेस्ट त्वचेवर न घासता लावण्याचा प्रयत्न करा. काकडीचा रस तुमच्या बाळाच्या त्वचेवर हळूवार लावा. काकडीत थंड आणि हायड्रेटिंग गुणधर्म आहेत आणि ते खाज किंवा जळजळ शांत करतात आणि आपल्या लहान मुलाची त्वचा हायड्रेट करतात. थंड पाण्यात भिजवलेल्या मऊ टॉवेलने तुम्ही भूतकाळ पुसून टाकू शकता.
3. टी ट्री ऑइल
टी ट्री ऑईलमध्ये दाहक–विरोधी गुणधर्म असतात आणि ते तुमच्या बाळाच्या त्वचेच्या पुरळांना शांत करण्यासाठी अत्यंत उपयुक्त असतात. टी ट्री ऑइल थेट तुमच्या बाळाच्या त्वचेवर न वापरण्याचे लक्षात ठेवा आणि ते वापरण्यापूर्वी नेहमी पातळ करा.
4. धणे
कोथिंबीरीची पेस्ट तुमच्या बाळाच्या त्वचेवरील प्रभावित भागातही लावता येते. त्याला आंघोळ करण्यापूर्वी तुम्ही हा उपाय करून पाहू शकता. पेस्ट काही मिनिटे ठेवा (५ ते १० मिनिटे) आणि नंतर आपल्या बाळाला कोमट पाण्याने आंघोळ घाला.
5. बेसन (बेसन)
बेसन (बेसन) थोडे पाण्यात मिसळून गुळगुळीत पेस्ट बनवा. ते प्रभावित भागावर लावा आणि सुमारे 3 ते 4 मिनिटे तसेच राहू द्या. त्यानंतर, तुम्ही तुमच्या मुलाला एकतर कोमट पाण्याने आंघोळ घालू शकता किंवा बेसनाची पेस्ट मऊ ओलसर टॉवेलने पुसून टाकू शकता.
6. कॅमोमाइल इसेन्शिअल तेल
कॅमोमाइल आवश्यक तेल हे आणखी एक उत्पादन आहे. ते तुम्ही तुमच्या बाळाच्या उष्णतेच्या पुरळांना शांत करण्यासाठी वापरू शकता. यात दाहक–विरोधी गुणधर्म आहेत. त्यामुळे पुरळ बरे होऊ शकतात. टी ट्री ऑइल तुम्ही तसेच वापरू नये. परंतु, 2 चमचे खोबरेल तेलात एक किंवा दोन थेंब टाकून कॅमोमाइल इसेन्शिअल ऑइल तुम्ही पातळ करू शकता. त्यानंतर, तुम्ही फक्त हे तुमच्या बाळाच्या त्वचेवरील प्रभावित भागावर लावू शकाल. आणि नंतर त्यास बरे होण्यास वेळ द्या.
7. मुलतानी माती (फुलर्स अर्थ)
मुलतानी माती मध्ये अँटिसेप्टिक आणि उपचार गुणधर्म देखील आहेत. त्यात मॅग्नेशियम, क्वार्ट्ज, कॅल्साइट आणि डोलोमाइट भरपूर प्रमाणात असते. हे सर्व नैसर्गिक घटक असल्याने, तुम्ही त्याचा वापर लहान मुलांवर केला पाहिजे. त्याचे कोणतेही दुष्परिणाम होत नाहीत. तुम्ही ते थंड गाळलेल्या पाण्यात किंवा गुलाबाच्या पाण्यात मिसळून पुरळांवर लावू शकता. ४ ते ५ मिनिटे ते तसेच राहू द्या आणि मऊ ओलसर कापडाने पुसून टाका.
8. मध
मधामध्ये औषधी गुणधर्म आहेत आणि उष्णतेमुळे येणारे पुरळ कमी वेळात त्यामुळे बरे होऊ कतात. तुम्ही मध थेट तुमच्या बाळाच्या त्वचेवर लावू शकता आणि तुमच्या बाळाच्या आंघोळीच्या वेळेपूर्वी ५ ते ७ मिनिटे लावून तसेच ठेवू शकता.
9. ओट्सचे जाडे भरडे पीठ
ओटमीलमध्ये सुखदायक आणि दाहक–विरोधी गुणधर्म देखील असतात. एक मऊ मलमल कापड घ्या, त्यात 1/2 कप ओटचे जाडे भरडे पीठ घाला आणि बांधा. आता, ती पुरचुंडी थंड पाण्यात भिजवा आणि हळूवारपणे आपल्या बाळाच्या त्वचेवर दाबा. हा उपाय अल्पावधीत खाज कमी करू शकतो आणि बाळाला लवकर बरे वाटू शकते. पुरळ दूर करण्यासाठी तुम्ही दिवसातून एकदा किंवा दोनदा ही प्रक्रिया पुन्हा करू शकता.
10. कोरफड
कोरफडीमध्ये थंडावा देणे आणि बरे करण्याचे गुणधर्म आहेत. कोरफड लावताच खाज दूर होऊ शकते आणि अस्वस्थता दूर होते. तुम्ही एकतर बाजारातून कोरफडीचे जेल विकत घेऊ शकता किंवा घरच्या घरी कोरफडीतून ताजा गर काढू शकता. गर काढून घ्या आणि कोरफडीचा ताजा गर काढताना तुम्ही खरडलेले कोणतेही हिरवे घटक टाकून द्या. प्रभावित भागावर थोडेसे कोरफड जेल लावा आणि तुम्हाला पाहिजे तितका वेळ तसेच राहू द्या. नंतर, एकतर मऊ ओलसर टॉवेलने पुसून टाका किंवा तुमच्या बाळाला अंघोळ घाला.
आता तुम्हाला उपाय माहित असल्याने, तुमच्या लहान मुलाच्या त्वचेवरील उष्णतेचे पुरळ बरे करण्यासाठी हे घरगुती उपाय वापरताना तुम्ही लक्षात ठेवल्या पाहिजेत अशा गोष्टींवर देखील एक नजर टाकूया.
बाळांना येणारे उष्णतेचे पुरळ शांत करण्यासाठी घरगुती उपाय वापरताना लक्षात ठेवण्यासारख्या गोष्टी
वर दिलेले घरगुती उपाय वापरताना तुम्ही काही महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवल्या पाहिजेत. या ह्या टिप्स वापरल्यास पुरळ वाढणार नाहीत आणि अस्वस्थतेपासून तुम्हाला त्वरित आराम मिळेल.
- उष्णतेचे पुरळ टाळण्यासाठी किंवा बरे करण्यासाठी तुमच्या बाळाला थंड वातावरणात ठेवा
- तुमच्या बाळाला जास्त वेळ थेट कडक उन्हात राहू देऊ नका
- खूप घट्ट आणि उबदार कपडे टाळा. उन्हाळ्यासाठी नेहमी श्वास घेण्यायोग्य, सैल–फिटिंग चे सुती कपडे वापरा
- वरील घरगुती उपचारांमध्ये नमूद केलेली कोणतीही पेस्ट/तेल चोळू नका. जिथे आवश्यक असेल तिथे हलक्या हाताने दाबा.
- उन्हाळ्यातही तुमच्या बाळाला सर्दी होत असेल तर कोल्ड कॉम्प्रेस टाळा.
- बाळाला आंघोळ घालण्यासाठी कोमट पाण्याचा वापर करा.
- तुमच्या बाळाची त्वचा कोरडी ठेवण्यासाठी टॅल्कम/बेबी पावडर वापरा.
- मोठ्या मुलांसाठी, कूलिंग आणि हायड्रेटिंग गुणधर्म असलेल्या पदार्थांचा समावेश करा.
मुख्यतः मुलांच्या नाजूक शरीरामुळे त्यांना आरोग्याच्या अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागते. जेव्हा तुमच्या लक्षात येते की तुमच्या मुलाला उष्णतेच्या पुरळांचा त्रास होत आहे, तेव्हा तुम्ही ताबडतोब वर नमूद केलेल्या उपायांपैकी एक वापरू शकता. त्यामुळे लहान मुलांना येणारी अस्वस्थता कमी होते. आधी सांगितल्याप्रमाणे, जेव्हा तुमचे बाळ दूध सोडून घन पदार्थ खाऊ लागते तेव्हा तुम्ही थंड गुणधर्म असलेल्या पदार्थांचा देखील समावेश करू शकता. घरगुती उपाय करूनही दोन ते तीन दिवसांत पुरळ कमी होत नसल्यास, तुम्ही त्याला चांगल्या त्वचारोगतज्ज्ञांकडे घेऊन जा आणि वैद्यकीय सल्ला घ्या.
स्रोत:
आणखी वाचा:
बाळांना होणाऱ्या डायपर रॅश साठी परिणामकारक घरगुती उपाय
बाळांना उष्णतेमुळे उठणारे पुरळ – कारणे, उपचार आणि घरगुती उपाय
