In this Article
गरोदरपणात बद्धकोष्ठता होणे सामान्य आहे. तथापि, बहुतेक स्त्रिया ह्या समस्येबद्दल मोकळेपणाने बोलत नाहीत. बरे वाटावे म्हणून औषधे घ्यावीशी वाटली तर ते हानिकारक ठरू शकते. जर तुम्ही औषधे शोधत असाल तर त्याआधी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
गरोदरपणातील बद्धकोष्ठतेची कारणे
गरोदरपणात बद्धकोष्ठता होण्यास बरीच कारणे आहे
१. कमी अन्न आणि पाणी घेणे
मॉर्निंग सिकनेसमुळे बहुतेक गर्भवती स्त्रियांवर परिणाम होतो त्यांना अन्न खाणे मुश्किल होते आणि काही वेळा पाणी प्यायल्यावर सुद्धा त्रास होतो.
२. हार्मोन्समधील बदल
प्रोजेस्टेरॉनच्या उत्पादनात वाढ झाल्याने पचन क्रिया मंदावते.
३. आहारात बदल
बाळाचे पोषण चांगले व्हावे म्हणून गर्भवती स्त्रिया त्यांचा आहार बदलतात. ह्या आहारातील बदलामुळे बद्धकोष्ठता होते.
४. लोह पूरक आहार
गर्भवती महिलांमध्ये बद्धकोष्ठतेचे एक कारण म्हणजे पूर्वनियोजित पूरक पदार्थांमुळे लोहाची वाढ होते.
बद्धकोष्ठतेमुळे अस्वस्थता येत असली तरी सुद्धा सोपा आहार आणि जीवन शैलीमध्ये योग्य बदल केल्यास तसेच काही सोपे घरगुती उपाय केल्यास त्यावर सहज मात केली जाऊ शकते. काहीजणी बद्धकोष्ठतेच्या त्रासापासून त्वरित मुक्त होतात तर काहीजणींना बरे होण्यास वेळ लागू शकतो. गरोदरपणातील बद्धकोष्ठता दूर होण्यास मदत करण्यासाठी काही उपाय इथे दिलेले आहेत.
गर्भवती असताना बद्धकोष्ठतेवर उपचार करण्यासाठी १० प्रभावी घरगुती उपचार
१. लिंबू
लिंबू पचनक्रियेसाठी उत्तम आहे आणि ते विषारी पदार्थ आणि इतर अबाधित अन्न बाहेर काढण्यास मदत करते. जर तुम्ही एक ग्लास कोमट पाण्यात एक लिंबू पिळून घातले तर ते आपल्या गंध आणि चवच्या भावनांना उत्तेजन देते आणि आतड्यांच्या हालचाल वाढीस मदत करते त्यामुळे शौचास होण्यास मदत होते. तुम्ही थोडेसे पाणी घालून एकाग्र केलेला रस पातळ करू शकता. यामुळे लिंबाची तीव्रता कमी होते आणि द्रव वाढते.
२. पाणी
तुम्ही भरपूर पाणी प्यावे. दिवसाला सुमारे १० ग्लास पाणी पिण्याची शिफारस केली जाते, त्यामुळे तुमच्या शरीराला योग्य प्रमाणात पाणी मिळण्यास मदत करते. पाणी घट्ट मल मऊ करण्यास मदत करते आणि तसेच पचनसंस्थेत अन्न अगदी सहजपणे पुढे सरकते.
३. लिंबूवर्गीय फळे (संत्री)
संत्रीसारख्या लिंबूवर्गीय फळांमध्ये खूप जास्त प्रमाणात व्हिटॅमिन सी आणि तंतुमय पदार्थ असतात. बद्धकोष्ठतेचे एक मुख्य कारण म्हणजे तंतुमय पदार्थांची कमतरता. बद्धकोष्ठतेसाठी हा एक उत्तम उपाय आहे. तुम्ही एका दिवसात सुमारे ३० ग्रॅम तंतुमय पदार्थांचे सेवन केले पाहिजे. द्राक्षफळांमध्येही तंतुमय पदार्थांचे प्रमाण जास्त असते आणि बद्धकोष्ठतेवर उपचार करण्यासाठी त्याचा वापर केला जाऊ शकतो.
४. मनुका रस
गरोदरपणाच्या वेळी बद्धकोष्ठतेसाठी एक प्रभावी उपचार म्हणजे मनुक्यांचा रस. बद्धकोष्ठता कमी करण्यासाठी आणि मल मऊ करण्यासाठी आपण दिवसातून ५ वेळा हा रस घेऊ शकता. मनुक्याच्या रसाची चव खूप तीव्र असल्यास त्यामध्ये थोडेसे पाणी मिसळले जाऊ शकते. चवीसाठी थोडेसे लिंबू तुम्ही पिळू शकता.
५. इसबगोल
ईसबगोल हा भारतातील बद्धकोष्ठतेसाठी एक घरगुती उपचार आहे. इसबगोल मध्ये म्यूकिलेज असते जे द्रवपदार्थ शोषून घेते आणि हे श्लेष्मल मलात मिसळते. तुम्ही हा उपाय निवडल्यास तुम्हाला दररोज किमान १० ग्लास पाणी पिण्याची आवश्यकता आहे. तथापि, तुम्हाला हृदयरोग किंवा रक्तदाब असल्यास तुम्ही या उपायाची निवड करू नये. डॉक्टरांनी लिहून दिल्यासच हा उपाय करावा.
६. जवस
गरोदरपणातील बद्धकोष्ठतेवर उपचार करण्यासाठी हा आणखी एक लोकप्रिय घरगुती उपाय आहे. जवस तंतुमय पदार्थानी भरलेले आहे आणि ते तुमच्या आहारामध्ये तंतुमय पदार्थ जोडते आणि त्यात ओमेगा -3 एस देखील असते. जर तुम्ही हा उपाय निवडला असेल तर तुम्हाला सुमारे १० ग्लास पाणी प्यावे लागेल. तुम्ही जवसाचे तेल वापरण्याचा विचार करू शकता.
७. मालिश
गरोदरपणाच्या सुरुवातीच्या काळात बद्धकोष्ठता अपरिहार्य असते. तथापि, तुम्ही त्याकडे दुर्लक्ष करू नका, अन्यथा समस्या अधिक गंभीर होऊ शकते. पोटात हळूवारपणे मालिश केल्यास बद्धकोष्ठतापासून मुक्तता मिळू शकते. हे घड्याळाच्या दिशेने केले जावे. जर आपल्याला अकाली प्रसव होण्याचा धोका असेल किंवा नाळ खाली सरकलेली तर हा उपाय टाळला पाहिजे.
८. रिफ्लेक्सॉलॉजी
बर्याच आजारांवर हा नैसर्गिक उपाय आहे. ही एक सुरक्षित पद्धत आहे. ह्या पद्धतीमध्ये पावलाच्या विशिष्ट पॉइंटवर दाब दिला जातो. ही पद्धत पूर्णपणे सुरक्षित आणि नैसर्गिक आहे. तुम्ही तुमच्या कुटुंबातील एखाद्या सदस्यांची मदत घेऊ शकता आणि टाचेवर मसाज करून पावलांना आराम मिळेल अशा पद्धतीने मसाज करू शकता. त्यामुळे पचनसंस्थेस आराम मिळेल. जर तुम्ही एकट्या असाल तर तुम्ही हातावरील रिफ्लेक्सोलॉजी झोन वर मसाज करून बद्धकोष्ठतेपासून सुटका करून घेऊ शकता. हाताच्या तळव्यांना घड्याळाच्या दिशेने मसाज करून सुरुवात करा. तुम्ही आरामात बसलेले असताना तुमच्या पायाखाली पाण्याची बाटली ठेऊन जमिनीवर ती पुढे मागे करू शकता.
९. एक्यूप्रेशर
ही प्राचीन कला बद्धकोष्ठतेच्या उपचारांमध्ये बर्यापैकी प्रभावी असल्याचे दिसून आले आहे. ऍक्युप्रेशर करणाऱ्या तज्ञांचा असा विश्वास आहे की बद्धकोष्ठता सामान्यत: उर्जे (क्यूआय) च्या अडथळ्यामुळे होते. हे ब्लॉक काढून टाकण्यासाठी आपल्याला उदरच्या मध्यभागी योग्य दबाव बिंदू शोधण्याची आवश्यकता आहे. हे नाभीच्या खाली ५ सेमी अंतरावर आहे. हळूवारपणे हा बिंदू दाबणे आणि हळूहळू दररोज सुमारे ३० वेळा दबाव वाढविल्याने मदत होते. हा उपाय आपल्या गरोदरपणानंतरच्या टप्प्यावर थांबला पाहिजे. जर तुमची अकाली प्रसूती होण्यास प्रवृत्ती असेल तर हा बिंदू सुमारे ३० वेळा दाबला जाणे आवश्यक आहे आणि दिवसभरात त्याची पुनरावृत्ती करणे आवश्यक आहे.
१०. रेचक
रेचक दोन प्रकारचे असतात. एक जो मला मध्ये मोठ्या प्रमाणात भर घालतो आणि दुसरा आतड्यांचा आकुंचन करण्यास प्रवृत्त करतो. मला मध्ये मोठ्या प्रमाणात भर घालणारे रेचक पाण्याचे प्रमाण वाढवून असे करतात. तथापि, यामुळे आतड्याना पेटके येऊ शकतात. रेचकांचा अबाधित उपयोग बर्याच दुष्परिणामांना कारणीभूत ठरू शकतो. म्हणूनच त्यांचा कार्यक्षम आणि प्रभावीपणे वापर केला जाणे आवश्यक आहे. रेचक बद्धकोष्ठता दूर करण्यात मदत करतात. रेचकचा तीव्र वापर केल्याने आतडे सुस्त होते आणि त्यास मुरडा बसण्याची शक्यता असते. रेचक वापरण्याचा निर्णय घेण्यापूर्वी तुम्ही नेहमीच डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
हे नैसर्गिक उपाय आपल्याला बद्धकोष्ठतेच्या अस्वस्थ परिणामापासून मुक्त करण्यास मदत करतात. जर आपली बद्धकोष्ठता कोणत्याही घरगुती उपचारांना किंवा वैकल्पिक उपचारांना प्रतिसाद देत नसेल तर तुम्ही तुमच्या डॉक्टरांनचा सल्ला घ्यावा.
आणखी वाचा:
गरोदरपणात ‘नायटा’ हा त्वचेचा संसर्ग होणे – लक्षणे, परिणाम आणि उपाय
गरोदरपणात घाम येणे