प्रसूतीनंतर होणारी सांधेदुखी

गरोदरपणामुळे तुम्हाला तुमच्या शरीराविषयी जास्त कळू लागते आणि गरोदरपणाच्या संपूर्ण कालावधीत झालेल्या बदलांशी ते जुळवून घेऊ लागते. तथापि, बाळाच्या जन्मानंतर सुद्धा आईच्या शरीरात अनेक बदल घडत असतात. बर्‍याच मातांना शस्त्रक्रियेनंतरही त्यांच्या नितंबांमध्ये वेदना जाणवते आणि गर्भाशयातून बाळ बाहेर आले तर गुडघ्यात विचित्र दुखू लागते. बाळाला जन्म दिल्यानंतर सांधेदुखीच्या त्रासामुळे सतत तीव्र वेदना होऊ लागतात आणि अचानक वयस्क झाल्यासारखे वाटू लागते.

प्रसूतीनंतर सांधेदुखी कशामुळे होते?

प्रसूतीनंतर सांधेदुखी होण्याची काही कारणे पुढीलप्रमाणे:

• गरोदरपणात होणारी वजन वाढ ही बहुतेक मातांना तीव्र सांधेदुखी होण्याचे मुख्य कारण आहे. संपूर्ण गरोदरपणात बाळाचे वजन वाढतच राहते आणि आई हे वजन पेलण्याचा संपूर्णतः प्रयत्न करीत असते आणि त्यामुळे प्रसूतीनंतर शरीरात वेदना होतात.
• तीव्र वेदना आणि संधिवात यासारख्या समस्यांमुळे काही मातांना गरोदरपणानंतरची वेदना जास्त होते. यामुळे सांधेदुखीमध्ये आणखी भर पडते.
• यापूर्वी तुम्हाला सांधे आणि माकड हाडाला दुखापत झाली असेल तर बाळाच्या प्रसूतीनंतर ती तीव्र सांधेदुखीमध्ये बदलू शकते.
• आई आणि बाळाच्या सुरक्षेसाठी महत्त्वपूर्ण असलेली संप्रेरके गरोदरपणात आणि प्रसूतीदरम्यान तयार होत असतात. या संप्रेरकांमुळे शरीराचे अस्थिबंधन सैल होतात. त्यामुळे आई बाळाचे वजन पेलू शकते आणि यशस्वी प्रसूती होण्यास मदत होते. एकदा प्रसूती पूर्ण झाल्यानंतर अस्थिबंधनांना त्यांच्या मूळ स्थितीकडे परत जाण्यासाठी थोडा वेळ आवश्यक आहे. परिणामी, संयुक्त वेदना होतात.
• जर एखाद्या महिलेने गरोदरपणात नियमितपणे व्यायाम केला नाही किंवा तिला आरोग्याशी संबंधित समस्या किंवा व्यायामापासून होणाऱ्या दुखापतींचा सामना करावा लागला असेल तर प्रसुतिनंतर सांध्यातील वेदना होण्याचा धोका जास्त असतो.

बाळंतपणानंतर सांधेदुखी बरे होण्यास किती वेळ लागतो?

कोणत्याही प्रकारच्या पुनर्प्राप्तीप्रमाणेच, पुनर्प्राप्तीचा कालावधी एखाद्या व्यक्तीच्या आरोग्यावर अवलंबून असतो. सामान्यपणे, सांधेदुखीच्या वेदना काही आठवडे किंवा त्यापेक्षाही जास्त काळ सुरु राहू शकतात. काही वेळा ह्या वेदना चार ते सहा महिने टिकतात. जर एखाद्या स्त्रीचे निरोगी गरोदरपण आणि प्रसूती झालेली असेल आणि योग्य आहार व व्यायामाकडे लक्ष दिले असेल तर दुखण्यापासून बरे होण्याची शक्यता जास्त असते. प्रसूतीनंतर योग्य काळजी घेतल्यास आणि आरोग्याच्या पूर्वीच्या परिस्थतीकडे लक्ष दिल्यास हा बरे होण्याचा कालावधी आणखी कमी केला जाऊ शकतो.

बाळाला स्तनपान देताना, स्तनपान देण्याची स्थिती योग्य असल्याची काळजी बाळगणे आवश्यक आहे, बाळाला अगदी खाली वाकून न उचलणे, बाळाला अगदी कमी कालावधीसाठी आणि आरामात धरून ठेवणे अशी काळजी घेतली पाहिजे. या गोष्टींची काळजी न घेतल्यास सांधेदुखीच्या वेदना तीव्र होऊ शकतात आणि गरोदरपणानंतर सांधे दुखू लागतात.

घरगुती उपचार

प्रसूतीनंतर सांधेदुखीवर उपचारांची कोणतीही विशिष्ट प्रक्रिया नाही. तथापि, काही उपाय वेदना कमी करण्यास मदत करतात.

• नियमितपणे हलका व्यायाम करा. औपचारिक व्यायाम करणे आवश्यक नसते, कारण फक्त आपल्या शरीरास सक्रिय ठेवण्याची आवश्यकता असते. सांध्यातील वेदना नियंत्रित करण्यासाठी ही प्राथमिक गोष्ट आहे. सांध्यावर दबाव आणणार नाही अशा व्यायामास प्राधान्य दिले पाहिजे उदा: पोहणे. कोणत्याही परिस्थितीत, व्यायामाच्या कोणत्याही वेळापत्रकांचे पालन करण्यापूर्वी एखाद्या तज्ञाशी सल्लामसलत करणे चांगले.
• वेदना कमी करण्यासाठी बर्फाने किंवा गरम पाण्याच्या पिशवीने शिकण्याच्या तंत्रांचा वापर करू शकतो. गरम पाण्याच्या पिशव्या वापरणे, टबमध्ये गरम पाण्याने आंघोळीसाठी जाणे आणि सांध्यातील वेदना कमी करण्यासाठी आईस पॅक वापरणे ह्यामुळे हळूहळू आराम मिळतो. त्वचेवर गरम पानाच्या पिशव्या किंवा आईस पॅक वापरू नका. त्यांना आधी टॉवेलमध्ये गुंडाळा आणि नंतर त्यास बाधित भागावर लावा.
• शरीराला मालिश करण्यासारखा दुसरा चांगला उपाय नाही. आपल्या सांध्याची स्वतःच मालिश करा किंवा एखाद्या तंज्ञांकडून चांगली मालिश करून घ्या. आपण काही तेले किंवा मलम वापरू शकता ज्यामुळे सांधेदुखी कमी होण्यास मदत होईल.
• अशी काही प्रकरणे आढळली आहेत ज्यामध्ये स्त्रियांना ऍक्युप्रेशरच्या तंत्राचा अवलंब करून सांध्यातील वेदनांपासून मोठा आराम मिळाला आहे. आपण चांगले निपुण असाल तर हे अगदी घरीच केले जाऊ शकते. अन्यथा, आपल्या डॉक्टरांचा किंवा एखाद्या तज्ञाचा सल्ला नेहमीच घ्यावा.

प्रसूतीनंतर होणाऱ्या सर्व वेदना गरोदरपणात होणाऱ्या नैसर्गिक प्रक्रियेचा एक भाग आहेत. संपूर्ण गरोदरपणाच्या नऊ महिन्यात शरीरात प्रचंड बदल झाला आहे. एकदा आपण योग्य प्रकारे आराम, कार्यशैली आणि क्रियाकलाप संतुलित करण्यासाठी चांगला वेळ दिल्यास, वेदना कमी होण्यास सुरुवात होईल आणि आपल्यास आराम मिळेल. जर वेदना अधिकच वाढली किंवा आपण यापूर्वी कधीही न पाहिलेले बदल शरीरात दिसण्यास सुरुवात झाली तर प्रसूतीनंतरची कोणतीही गुंतागुंत टाळण्यासाठी किंवा वेदना कमी करण्याच्या उपचारांसाठी डॉक्टरांशी संपर्क साधा.

आणखी वाचा:

सिझेरियन प्रसूती नंतरची पाठदुखी: कारणे आणि उपचार
नॉर्मल प्रसूतीनंतर पडणारे टाके: काळजी कशी घ्यावी आणि लवकर बरे कसे व्हावे?