In this Article
प्रजासत्ताक दिनाबद्दल मुलांना शिकवणे हा त्यांच्यात देशभक्ती जागृत करण्याचा एक चांगला मार्ग आहे. त्यामुळे त्यांनी जन्म घेतलेल्या देशाबद्दल त्यांना आपलेपणा वाटेल आणि त्यांना जबाबदार नागरिक बनविण्यास मदत करेल. तर, या २६ जानेवारी रोजी, मुलांना भारतीय प्रजासत्ताक दिनाचे महत्त्व समजावून सांगण्याचा प्रयत्न करा आणि मैत्रीपूर्ण पद्धतीने साजरा करून त्यांच्यासाठी मनोरंजक बनवा.
आज आपण जे स्वातंत्र्य उपभोगत आहोत. खरंतर ही त्या शूर स्वातंत्र्यसैनिकांनी आणि ब्रिटीशांच्या राजवटीपासून आपल्या देशाच्या स्वातंत्र्यासाठी लढा देणार्या महान नेत्यांनी आपल्याला दिलेली भेट आहे. आपल्या मुलांनी आपल्या देशाबद्दल प्रेम आणि आदर बाळगला पाहिजे, देशभक्ती जिवंत ठेवली पाहिजे हे पालक म्हणून आपले कर्तव्य आहे.
प्रजासत्ताक दिन आणि स्वातंत्र्य दिन ह्यामध्ये बहुतेक मुलांचा गोंधळ उडतो. तर त्या दोघांमधील फरक स्पष्ट करणे सर्वात आधी महत्वाचे आहे. त्यांना सांगा की जरी १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी ब्रिटीश राजवटीतून भारताला स्वातंत्र्य मिळाले असले तरी २ जानेवारी, १९५० पर्यंत त्यांनी नव्याने लिहिलेल्या राज्यघटनेचा अवलंब करून ते प्रजासत्ताक बनले नाही. मुलांना हा फरक समजला आहे याची खात्री करुन घ्या.
प्रजासत्ताक दिनाचे महत्त्व
- भारत एक प्रजासत्ताक देश आहे. प्रजासत्ताक देशामध्ये देशासाठी निर्णय घेण्याची ताकद राजा किंवा राजेशाही कडे नसते तर लोकांकडून निवडलेल्या प्रतिनिधींवर असते.
- २६ जानेवारी १९५० रोजी भारताला प्रजासत्ताक घोषित केल्यापासून २६ जानेवारी रोजी प्रजासत्ताक दिन भारतात साजरा केला जातो.
- इंग्रजांच्या राजवटीतून स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर आपल्या देशाने डॉ. बी. आर. आंबेडकर यांनी लिहिलेले संविधान अधिकृतपणे स्वीकारले.
- ह्या दिवशी भारत सरकारने आमच्या मूलभूत अधिकारांचे रक्षण केले.
- डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी भारताचे पहिले राष्ट्रपती होण्याची शपथ घेतली. हजारो लोक मोठ्या उत्साहात आणि जल्लोषासह या आश्चर्यकारक आणि संस्मरणीय घटनेचे साक्षीदार झाले.
- ह्या दिवसापासून अधिकृतपणे ब्रिटिश कायद्यांना अनुसरून नागरिकांसाठी अनुकूल कायदे सुरु झाले. अशाप्रकारे आधुनिक भारताच्या प्रवासातील महत्त्वपूर्ण अध्याय सुरू झाले.
- या दिवशी, नवी दिल्लीतील राजपथ येथे एक भव्य प्रजासत्ताक दिन परेड आयोजित करण्यात येते. ही परेड भारतातील सर्व २९ राज्यांच्या वैविध्यपूर्ण सांस्कृतिक वारशाचे प्रतिनिधित्व करते आणि भारतीय सैन्य दलाची क्षमत नागरिकांना दाखवते.
- ह्या दिवशी आपण आपले स्वातंत्र्य सैनिक आणि आपल्या सुरक्षिततेसाठी आपले प्राण देणाऱ्या वीर सैनिकांना श्रद्धांजली वाहतो. परमवीर चक्र, अशोक चक्र आणि वीर चक्र असे पुरस्कार मरणोत्तर शूर सैनिकांना दिले जातात.
- राष्ट्रीय शौर्य पुरस्कार जिंकणार्या शूर मुलांचा गौरव व कौतुक केले जाते.
प्रजासत्ताक दिनाविषयी माहिती
प्रजासत्ताक दिनाबद्दल काही मजेदार माहिती येथे आहे.
१. पहिल्या प्रजासत्ताक दिनी ध्वजारोहण कोणी केले?
पहिल्या प्रजासत्ताक दिनी देशाचे पहिले राष्ट्रपती डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी ध्वजारोहण केले.
२. पहिला प्रजासत्ताक दिन कधी साजरा केला गेला?
पहिला प्रजासत्ताक दिन २६ जानेवारी १९५० रोजी राजपथ, नवी दिल्ली येथे साजरा करण्यात आला.
३. जगातील सर्वात मोठी घटना कोणती आहे?
आपण योग्य अंदाज लावला आहे! जगातील सर्वात प्रदीर्घ घटना म्हणजे भारतीय राज्यघटना आहे ज्यामध्ये २२ भागांमध्ये १४६,३८५ शब्द असलेले ४४४ लेख आहेत.
४. पहिली प्रजासत्ताक दिन परेड कोठे आयोजित करण्यात आली होती?
पहिली प्रजासत्ताक दिनाची परेड नवी दिल्लीतील राजपथ येथे झाली. हा नवी दिल्ली, भारतातील एक औपचारिक मार्ग आहे. हा मार्ग राष्ट्रपती भवन ते विजय चौक आणि इंडिया गेट मार्गे दिल्लीच्या राष्ट्रीय स्टेडियमपर्यंत जातो. आजपर्यंत आपण राजपथ येथे प्रजासत्ताक दिन मोठ्या थाटामाटात साजरा करण्याची परंपरा पाळत आहोत.
मुलांसह प्रजासत्ताक दिन साजरा करण्यासाठी टिप्स:
- मुलांना लवकर उठवा आणि प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडचे थेट प्रक्षेपण एकत्र पहा. अशाप्रकारे, आपल्या देशाच्या विविध संस्कृतींबद्दल त्यांना शिक्षण देताना आपण त्यांच्याबरोबर काही दर्जेदार वेळ घालवाल.
- त्यांना आपल्या आजूबाजूच्या ध्वजारोहण कार्यक्रमास घेऊन जा किंवा त्यांच्या शाळेतील ध्वजारोहणाच्या कार्यक्रमास त्यांना पाठवा.
- आपल्या अपार्टमेंट किंवा अतिपरिचित भागात फॅन्सी ड्रेस किंवा टॅलेंट डिस्प्ले स्पर्धा आयोजित करा. मुलांना थीम (देशभक्त, प्रादेशिक इ.) द्या आणि त्यांना वेषभूषा करण्यास मदत करा, त्यानुसार त्यांची प्रतिभा दाखवण्यासाठी तयार करा. त्यांना कोणत्या वेषभूषा करायच्या आहेत आणि कोणती प्रतिभा त्यांना दर्शवायची आहे ते निवडू द्या. जर ती ड्रेस–अप स्पर्धा असेल तर त्यांच्या निवडलेल्या चारित्र्यासह काही ओळी तयार करण्यास त्यांना मदत करा.
- आपल्या अपार्टमेंटमध्ये किंवा आसपासच्या मुलांबरोबर एकत्र जा आणि प्रजासत्ताक दिनी त्यांना सादर करण्यासाठी एक लहान देशभक्तीपर स्किट तयार करा. स्किटसाठी पोशाख आणि प्रॉप्सची तालीम करण्यास आणि तयार करण्यास कदाचित आपल्यास एक आठवडा लागेल, परंतु आमच्यावर विश्वास ठेवा, त्यांना हे सर्व आवडेल आणि ह्या प्रक्रियेत ते एक किंवा दोन गोष्टी शिकतील.
- आपल्या अपार्टमेंटमधील किंवा शेजारच्या मुलांना एकत्र करा आणि संध्याकाळी प्रजासत्ताक दिन कथा–सांगण्याचे सत्र करा. स्वातंत्र्यलढ्याच्या कथा सांगण्यासाठी लोकांना आमंत्रित करा. मुलांना हे सगळे आवडेल.
- प्रजासत्ताक दिनी आपल्या महान नेत्यांच्या स्मरणार्थ सुप्रसिद्ध नेत्यांची देशभक्तीपर भाषणे हे मुख्य आकर्षण आहे. एक चांगले भाषण तरुण पिढीला आपल्या मातृभूमी विषयी आदर करण्यास प्रेरित करू शकते. जात, वंश, धर्म यांचा विचार न करता एकत्र राहायला शिकवू शकते.
आम्ही सहसा असे म्हणतो की या तरुण पिढीला देशभक्तीची भावना नसते. तथापि, आपल्या मुलाने त्याच्या देशाशी जोडले जावे अशी आपली इच्छा असल्यास, त्याला तरूण वयातच त्याच्या देशावर प्रेम करण्यास आणि समर्थन करण्यास शिकवा. २६ जानेवारीला केवळ सार्वजनिक सुट्टी म्हणून पाहू नका – TEपरंतु या दिवशी मुलांमध्ये देशाभिमान जागृत करा. तसेच ह्या दिवसाचा उपयोग आपल्या मुलामध्ये देशाचा समृद्ध वारसा, इतिहास आणि स्वातंत्र्याच्या मूल्यांबद्दल प्रेरणा जागृत करण्यासाठी करा.