तुमच्या गरोदरपणात डॉक्टरांकडून अनेक चाचण्या सुचवल्या जाऊ शकतात. काही चाचण्या नियमितपणे केल्या जातात आणि सर्व गर्भवती महिलांसाठी त्या चाचण्यांची शिफारस केली जाते, तर इतर काही चाचण्या आईचे वय, पालकांचा वैद्यकीय इतिहास किंवा अनुवांशिक विकृतींचा धोका इत्यादी वैयक्तिक घटकांवर अवलंबून असतात. अल्फा-फेटोप्रोटीन चाचणी गर्भामध्ये काही विकृती असल्यास त्या ओळखण्यासाठी केली जाते.
ही एक रक्ताची चाचणी आहे. ह्या चाचणीदरम्यान आईच्या रक्तातील अल्फा-फेटोप्रोटीनची (AFP) पातळी तपासली जाते. एएफपी हे तुमच्या पोटातील बाळाच्या यकृताद्वारे बनवले जाते. तुमच्या रक्तातील या पदार्थाच्या प्रमाणाद्वारे तुमच्या बाळाला स्पायना बिफिडा (हा एक जन्म दोष आहे ह्यामध्ये विकसित होत असलेल्या बाळाच्या पाठीचा कणा निकामी होतो) सारख्या आरोग्य समस्यांचा धोका आहे की नाही हे समजते आणि ऍनेसेफली (विकासादरम्यान बाळाच्या न्यूरल ट्यूबच्या निर्मितीमध्ये दोष) असल्यास ते सुद्धा समजते. ही चाचणी सहसा ट्रिपल स्क्रीन किंवा क्वाड स्क्रीनचा भाग म्हणून गरोदरपणाच्या दुसऱ्या तिमाहीमध्ये केली जाते.
एएफपी चाचणी तुमच्या गरोदरपणात पुढील चाचण्या किंवा स्क्रीनिंग आवश्यक आहेत का हे ठरवण्यासाठी तुमच्या डॉक्टरांना मदत करते. ही चाचणी तुमच्या गरोदरपणाच्या १६ ते १८ आठवड्यांच्या दरम्यान केली जाते. ही चाचणी जवळजवळ अचूक असते आणि मुख्यतः तुमच्या पोटातील बाळाचे दोष ह्या चाचणीद्वारे लक्षात येतात. तुम्हाला एएफपी चाचणी करण्यास का सांगितले जाऊ शकते याची काही कारणे खाली दिलेली आहेत:
एएफपी चाचणी करून घेण्यापूर्वी कोणत्याही तयारीची आवश्यकता नाही. रक्त काढण्यापूर्वी तुमचे वजन लक्षात घेतले जाईल, कारण हा परिणामाचा अविभाज्य आहे. तुम्हाला तुमचा वंश, वय आणि तुम्ही किती आठवड्यांच्या गरोदर आहात ह्याचा तपशील देण्यास सांगितले जाऊ शकते.
ही एक साधी रक्त चाचणी आहे. ही चाचणी बाह्यरुग्ण विभागात सामान्यतः निदान प्रयोगशाळेत केली जाते. त्याचे परिणाम एक किंवा दोन आठवड्यात उपलब्ध होतात. तुमचे रक्त काढणारे प्रयोगशाळा तंत्रज्ञ हे काम करू शकतील.
ही एक वेदनारहित प्रक्रिया आहे. जेव्हा सुई तुमच्या हाताला टोचते तेव्हा तुम्हाला सर्वात जास्त डंख जाणवू शकतो. ही प्रक्रिया सहसा फक्त काही मिनिटे घेते. परिणाम काही दिवसांनंतरच उपलब्ध होणार असल्याने, प्रतीक्षा कालावधी दरम्यान तुम्ही तुमच्या बाळाबद्दल जाणून घेण्यासाठी उत्सुक असाल.
एफपी चाचणी मुळे संबंधित जवळजवळ कोणतेही धोके नाहीत. ही चाचणी करताना किरकोळ अस्वस्थता जाणवू शकते. आपण त्याचा अनुभव घेऊ शकता.
तुमच्या रक्तातील अल्फा-फेटोप्रोटीनचे प्रमाणावरून तुमच्या पोटातील बाळामध्ये काही समस्या असल्यास त्या तुमच्या डॉक्टरांना समजतील. आणि जर ह्या समस्या असतील तर त्या कुठल्या असतील हे देखील समजते. एएफपी पातळी सामान्य, उच्च आणि निम्न म्हणून वर्गीकृत केली जाऊ शकते.
तुम्ही ज्या लॅबमध्ये जात आहात त्यानुसार एएफपी मूल्यांची सामान्य श्रेणी काही प्रमाणात बदलू शकते. सामान्य मूल्ये देखील बाळाच्या वयावर अवलंबून असतात. खाली अल्फा-फेटोप्रोटीन च्या सामान्य श्रेणीचे रकाने दिलेले आहेत.
| श्रेणी |
एएफपी श्रेणी नॅनोग्राम/मिलीलिटरमध्ये
|
| सामान्य प्रौढ | ०-४० एनजी/मिली |
| १५-१८ आठवड्यातील गर्भवती महिला |
१०-१५० एनजी/मिली
|
असामान्यपणे उच्च असलेल्या एएफपी मूल्यांचा विचार करण्यापूर्वी तुमची वैयक्तिक परिस्थिती आणि आरोग्य विचारात घ्यावे लागेल. एएफपीच्या उच्च पातळीचा अर्थ खालीलपैकी एक असू शकतो:
एएफपीच्या असामान्यपणे कमी पातळीचा अर्थ खालीलपैकी एक असू शकतो: -
चाचणीच्या निकालावर परिणाम करू शकतात असे काही घटक असतात. त्यामुळे दिशाभूल करणारे परिणाम असू शकतात. असे होऊ शकते कारण:
ह्या चाचणीला मॅटरनल सीरम अल्फा-फेटोप्रोटीन (एमएसएएफपी) चाचणी म्हणूनही ओळखले जाते, ही केवळ तपासणी चाचणी आहे, निदान चाचणी नाही. तुम्हाला जन्मजात दोष असलेले बाळ होण्याचा धोका जास्त आहे कि कमी आहे हे ह्या चाचणीद्वारे लक्षात येते. ह्या चाचणीचे कोणतेही निश्चित परिणाम नसतात. तुम्ही ही चाचणी करताना खालील गोष्टी लक्षात ठेवा.
एएफपी चाचणीच्या निकालांची पातळी सामान्यांपेक्षा जास्त किंवा कमी असेल तर तुमच्या बाळामध्ये जन्मजात दोष आहे असा त्याचा अर्थ होत नाही. तुमचे डॉक्टर निदान करण्यासाठी अल्ट्रासाऊंडसारख्या पुढील चाचण्या तुम्हाला करायला सांगण्याची शक्यता आहे एवढाच त्याचा अर्थ होतो. ही चाचणी अनिवार्य नाही. तुम्हाला ती चाचणी स्वतःहून करण्याचा आणि नाकारण्याचा अधिकार आहे. तथापि, जवळजवळ ७५ % ते ९० % न्यूरल ट्यूब दोष असलेल्या बाळांना या चाचणीद्वारे ओळखले जाऊ शकते. ही चाचणी करून घेतल्याने पुढे काय करायचे हे तुम्हाला ठरवण्यास मदत होऊ शकते. अतिरिक्त चाचण्या केल्यास ह्या चाचणीच्या परिणामांना पुष्टी मिळू शकते. त्यानंतर वैद्यकीय हस्तक्षेपाची गरज आहे का हे सुद्धा तुम्ही माहिती करून घेऊ शकता. विशेष गरज असलेल्या बाळांचे संगोपन करताना जीवनशैलीत आवश्यक बदल करण्यास तुम्ही सुरुवात करू शकता.
अस्वीकारण: ही माहिती फक्त एक मार्गदर्शक आहे आणि पात्र व्यावसायिकांच्या वैद्यकीय सल्ल्याला ही माहिती पर्याय नाहीआणखी वाचा:
गरोदर चाचणी केव्हा आणि कशी करावी? गरोदरपणातील क्वाड्रपल मार्कर चाचणी