बाळ

भारतात नवजात बाळाचा जन्माचा दाखला कसा मिळवाल?

जर तुम्ही भारतीय असाल आणि तुम्हाला लवकरच बाळ होणार असेल तर तुमच्या बाळासाठी जन्म दाखला मिळण्याची प्रक्रिया जाणून घेणे नेहमीच महत्वाचे असते. अधिकृत जन्म दाखल्यावर तुमच्या बाळाची जन्मतारीख असते आणि सामान्यत: शाळांमध्ये प्रवेश, पासपोर्टसाठी अर्ज करणे यासारख्या गोष्टींसाठी तो आवश्यक असतो. जन्मदाखला नसलेल्या मुलांच्या नावाचा, अधिकृत ओळखीचा आणि राष्ट्रीयत्व मिळण्याचा धोका नाकारला जाण्याची शक्यता असते. आपल्या मुलाच्या जन्मानंतर जन्माच्या दाखल्यासाठी अर्ज करणे तुलनेने सोपे आहे, परंतु आपण उशीर केल्यास त्यामध्ये गुंतागुंत होऊ शकते. चला आपण अशा काही तपशीलांवर चर्चा करूया ज्यात आपण आपल्या लहान मुलासाठी जन्म प्रमाणपत्र नोंदणीसाठी सहजपणे नोंदणी करू शकता.

जन्म प्रमाणपत्र महत्वाचे का आहे?

शाळा किंवा महाविद्यालयांमध्ये प्रवेश, रुग्णालयाचे फायदे आणि वारसा व मालमत्ता हक्क स्थापित करण्यासाठी जन्म प्रमाणपत्र फार महत्वाचे आहे. हा मुलाचा पहिला हक्क आहे आणि जन्माच्या दाखल्यामुळे आपली ओळख प्रस्थापित होते. जन्म दाखला असणे खालील प्रक्रियांसाठी महत्वाचे आहे.

जन्म प्रमाणपत्र घेण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे

आपल्या मुलासाठी जन्माच्या प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करण्यासाठी आपल्याकडे अनेक कागदपत्रे असणे आवश्यक आहे. त्यात खालील कागदपत्रांचा समावेश होतो:

मुलाच्या जन्माची नोंदणी कोण करू शकते?

मुलाच्या जन्माची नोंद कोण नोंदवू शकते याविषयी अनेक नियम आहेत, पुढीलप्रमाणे:

जन्म प्रमाणपत्र नोंदणीसाठी फी किती आहे?

जर आपण मुलाच्या जन्माच्या २१ दिवसानंतर अर्ज करत असाल तर जन्माच्या दाखल्याची नोंदणी फी २० रुपये उशीरा फीसह जोडली जाते.

आपल्या मुलासाठी जन्म प्रमाणपत्र कोण जारी करेल आणि कोठे?

भारतात आरबीडी कायद्याच्या कलम ७ च्या नियमांतर्गत, नगर निगम नावाच्या प्रत्येक स्थानिक महानगरपालिकेत शासनाने नियुक्त केलेले एक कुलसचिव असतात. जर तो एक छोटा प्रदेश किंवा जिल्हा असेल तर बहुधा स्थानिक प्राधिकरण किंवा पंचायत यांना ही जबाबदारी दिली जाईल. कायद्याच्या कलम ७ () मधील नियमांनुसार सब-रजिस्ट्रार नेमण्याची सूचना आहे, जो निबंधकांसारखे समान हक्क आणि अधिकार उपभोगेल. हेच मुख्यतः आपल्या मुलाचे जन्म प्रमाणपत्र देऊ शकतात.

. ग्रामीण क्षेत्रांसाठी

. शहरी क्षेत्रांसाठी

शहरांमध्ये, महानगरपालिकेचे कुलसचिव किंवा उपनिबंधक किंवा नियुक्त आरोग्य अधिकारी किंवा पॅरा-मेडिकल स्टाफ प्रभारी यांना जन्म प्रमाणपत्र देण्याचा अधिकार आहे.

आपल्याला विनामूल्य जन्माचा पुरावा कधी मिळेल?

जर आपण आपल्या मुलाच्या जन्माच्या २१ दिवसांच्या आत जन्माच्या दाखल्यासाठी अर्ज केला तर आपण वर नमूद केलेल्या अधिकाऱ्यांपैकी कोणालाही आपल्या अर्जावर सही करण्यासाठी विनंती करू शकता. जर २१ दिवसांची अंतिम मुदत संपली असेल तर आपल्याला निश्चित उशीरा शुल्क भरावे लागेल, जे ठिकाण आणि वेळेनुसार बदलते.

भारतात जन्माच्या दाखल्यासाठी अर्ज कसा करावा?

भारत सरकारने आता डिजिटल स्पेसमध्ये मोठ्या प्रमाणात ओळख निर्माण केली आहे, जुनी पद्धत वापरुन जन्म प्रमाणपत्र मिळवणे फारच हळू होईल. आता, काही शहरांमध्ये जन्म दाखल्यासाठी अर्ज करण्यासाठी सुलभ ऑनलाइन नोंदणी करणे शक्य आहे. आपले शहर ह्या श्रेणी मध्ये आहे कि नाही हे तुम्ही ऑनलाईन बघू शकता.

. ऑनलाइन नोंदणी प्रक्रिया

खाली दिलेल्या ऑनलाइन वेबसाइटद्वारे भारतात जन्म प्रमाणपत्र प्रक्रिया आहेः

. ऑफलाइन नोंदणी प्रक्रिया

ऑफलाइन प्रक्रियेद्वारे भारतात जन्म प्रमाणपत्र नोंदविण्यासाठी म्हणजेच नगरपालिका अधिकाऱ्यांकडून जन्म प्रमाणपत्र कसे मिळवावे ह्याची माहिती खाली दिलेली आहे

एकदा आपण नोंदणी केल्यानंतर जन्म प्रमाणपत्र मिळविण्यासाठी किती वेळ लागेल?

योग्यप्रकारे प्रक्रिया केल्यानंतर जन्म प्रमाणपत्र मिळविण्यासाठी साधारणत: ७ दिवस ते ३ आठवडे लागतील. तुम्ही जन्मदाखल्यासाठी ऑफलाईन प्रक्रिया निवडल्यास, ही एक दीर्घकाळ चालणारी प्रक्रिया असू शकते. तथापि, पासपोर्ट कार्यालय फक्त महानगरपालिकेने दिलेला पुरावा स्वीकारत असल्यामुळे अनिवासी भारतीय (एनआरआय) सामान्यत: ऑफलाईन मार्ग निवडण्यास प्राधान्य देतात. एखाद्याचा जन्म दाखला नसल्यास काय होईल हा एक महत्त्वाचा प्रश्न आहे. उत्तर असे आहे की तो किंवा ती भारतीय नागरिक म्हणून ओळखली जाणार नाही आणि म्हणूनच हक्क आणि फायदे मिळविण्यास सक्षम होणार नाही. त्यांना पासपोर्ट मिळणार नाही तसेच शाळांमध्ये प्रवेश मिळणार नाही. जन्म प्रमाणपत्र म्हणजे तुमचा ह्या जगातील अस्तित्वाचा शिक्का आहे आणि म्हणूनच प्रत्येकासाठी तो अत्यंत आवश्यक आहे. म्हणून पालकांनो, बाळाच्या जन्मानंतर २१ दिवसांच्या आत बाळाचा जन्मदाखला काढून घ्या त्यामुळे पुढची गुंतागुंत म्हणजेच लेट फी भरावी लागणे किंवा पुढची त्रासदायक प्रक्रिया टळेल! आणखी वाचा: लहान मुलांसाठी आधार कार्ड - तुमच्या मुलाच्या आधार कार्डासाठी अर्ज कसा कराल?
Published by
मंजिरी एन्डाईत
Last Updated On

Recent Posts

All Rights Reserved