बाळ

अंगावरील दुधाचा पुरवठा वाढवण्यासाठी ३१ सर्वोत्तम पदार्थ

बर्‍याच मातांना आपला अंगावरच्या दुधाचा पुरवठा वाढवायचा असतो कारण त्यांना वाटते की त्या आपल्या बाळाची भूक भागवण्यासाठी पुरेसे दूध येत नाही . ही चिंता ही स्त्रीच्या मनात सतत असते आणि ते चिंतेचे एक गंभीर कारण असू शकते. बर्‍याच नवीन मातांना ही चिंता असणे खूप नैसर्गिक आहे, कारण त्यांना त्यांच्या छोट्या बाळाला सर्वोत्तम असे सगळे काही द्यायचे असते. स्तनपान करणाऱ्या आईच्या आहाराची सर्वात जास्त काळजी घेतली पाहिजे, कारण यामुळे केवळ स्तनपानाच्या प्रमाणात आणि गुणवत्तेवरच परिणाम होत नाही तर प्रसूतीनंतर आईच्या पुनर्प्राप्तीवरही त्याचा परिणाम होतो. प्रसूतीनंतर आहाराची योजना आखताना डॉक्टरांचा सल्ला घेणे महत्वाचे आहे जेणेकरून संतुलित आहाराचे नियोजन करता येईल आणि अंगावरील दूध वाढवणाऱ्या पदार्थांचा त्यामध्ये समावेश केला जाईल.

स्तनपानाचा कमी पुरवठा होत असल्याची लक्षणे

बर्‍याच मातांना त्यांच्या दुधाच्या पुरवठ्याविषयी चिंता असते आणि त्यांना पुरेसे दूध येते आहे की नाही याबद्दल शंका वाटते. तथापि, बाळाच्या मुखात जाणाऱ्या दुधाचे प्रमाण खरोखर मोजले जाऊ शकत नाही. अंगावरील दुधाचा योग्य पुरवठा होत असल्याचा उत्तम संकेत म्हणजे आपल्या बाळाचे वजन तपासणे. तुम्ही तुमच्या बाळाला नियमितपणे डॉक्टरांकडे न्यावे आणि बाळाचा विकास आणि वाढ नीट होतो आहे की नाही हे समजण्यासाठी त्याचे वजन करावे.परंतु, जन्मानंतर लगेचच मुलांचे वजन कमी होणे सामान्य आहे. हा प्रश्न जन्मानंतर पहिल्या पाच किंवा सहा दिवसात सोडवला जाईल. चौदा दिवसांनंतर बाळाचे वजन जन्माच्या वेळच्या वजनाइतके होईल. अंगावरील दुधाच्या पुरवठ्याबद्दल तुम्हाला चिंता असल्यास, तुम्ही पुरेसे स्तनपान देत असल्याची खात्री करण्यासाठी खालील लक्षणे पहा: खाली दिलेली लक्षणे जरी काही गंभीर असल्याचे निर्देशित करीत असली तरी खाली दिलेली लक्षणे दुधाचा पुरवठा कमी असल्याची नाहीत

अंगावरील दुधाचा पुरवठा कसा वाढवायचा?

तुमच्या दुधाचा पुरवठा वाढविण्यासाठी आपण करु शकता अशा काही गोष्टी येथे आहेतः

अंगावरील दुधामध्ये वाढ करणारे ३१ पदार्थ

स्तनपानाच्या दुधाच्या उत्पादनावर पुढील खाद्यपदार्थांचा सकारात्मक परिणाम होतो हे सिद्ध करण्यासाठी बरेच अभ्यास झाले नसले तरी, हे पदार्थ स्तनपान देणा-या मातांनी पिढ्यान्पिढ्या वापरले आहेत आणि ते प्रभावी असल्याचे दिसून आले आहे. हे पदार्थ आपल्या दैनंदिन आहाराचा एक भाग म्हणून सेवन केले पाहिजेत आणि केवळ पूरक म्हणून समाविष्ट केले जाऊ नयेत.

. मेथी बियाणे

मेथीचे दाणे पिढ्यान्पिढ्या व जगभर स्तनांच्या दुधाचे उत्पादन वाढविण्यासाठी वापरले जातात. हे आपल्या बाळाच्या मेंदूच्या विकासासाठी महत्त्वपूर्ण असलेल्या ओमेगा -३ फॅटी ऍसिड्सने समृद्ध आहेत. आपण मेथीची पाने देखील वापरू शकता, कारण त्यामध्ये बीटा-कॅरोटीन, व्हिटॅमिन बी, कॅल्शियम आणि लोहासारखे पोषक घटक आहेत. मेथीचे दाणे चहामध्ये घालता येतात किंवा भाजी तयार करताना सुद्धा त्यामध्ये तुम्ही घालू शकता. हे मेथीचे दाणे तुम्ही रोटी अथवा पुरीच्या पिठामध्ये सुद्धा घालू शकता.

. बडीशेप (Fennel Seeds)

दुधाचा पुरवठा वाढविण्यासाठी तसेच गॅस आणि पोटशूळ कमी करण्यासाठी देखील बडीशेप वापरतात. असे मानले जाते की बडीशेप खाल्ल्यास त्याचे फायदे आईच्या दुधातून बाळापर्यंत पोहोचतात. तुम्ही एक चमचा बडीशेपच्या बिया एक ग्लासभर पाण्यात रात्रभर भिजवून सकाळी प्यावे किंवा तुमच्या चहामध्ये घालून तो चहा प्यावा.

. लसूण

लसूण रोगप्रतिकारक शक्ती वाढविण्यासाठी, हृदयरोग रोखण्यासाठी आणि त्याच्या गुणकारी गुणधर्मांसाठी सुप्रसिद्ध आहे. लसूण दुधाचा पुरवठा वाढविण्यास मदत करू शकेल, तुमच्या दुधाची चव आणि गंध यावर देखील लसूण परिणाम करू शकेल. म्हणूनच, ह्याचे मध्यम प्रमाणात सेवन केले पाहिजे.

. हिरव्या पालेभाज्या

पालक, मेथी, मस्टर्ड ग्रीन ह्यासारख्या भाज्या लोह, कॅल्शियम आणि फोलेट इत्यादी खनिज पदार्थांचा चांगला स्रोत आहेत. ह्या पालेभाज्यांमध्ये भरपूर जीवनसत्त्वे असतात आणि दुधाचे उत्पादन वाढविण्यास मदत करतात. तुमच्या दररोजच्या आहारात हिरव्या पालेभाज्यांचा किमान एक भाग असावा.

. जिरे

जीरे पचनास मदत करतात, बद्धकोष्ठता, ऍसिडिटी दूर करतात आणि स्तनपान करवण्यास मदत करतात. ते जीवनसत्त्वे आणि कॅल्शियमने देखील समृद्ध आहेत. कोशिंबिरीमध्ये वापरा किंवा रात्रभर पाण्यात भिजवा आणि फायदे मिळवण्यासाठी ते पाणी प्या.

. तीळ

आईचे दुध वाढविण्यासाठी काय खावे याचा विचार करताना बरेच लोक तीळ खाण्याची शिफारस करतात. दुग्धजन्यपदार्थांच्या व्यतिरिक्त तीळ कॅल्शियमचा एक उत्तम स्रोत आहे, जे आपल्या बाळाच्या वाढीसाठी अत्यंत महत्वाचे आहे. प्रसुतिनंतर, प्रभावी आणि पूर्ण पुनर्प्राप्तीसाठी आईला देखील कॅल्शियमची आवश्यकता असते. तुम्ही तुमच्या रोजच्या स्वयंपाकात तीळ वापरू शकता किंवा ते वापरून लाडूसारखे गोड पदार्थ बनवू शकता आणि दिवसातून एक खाऊ शकता.

. तुळस

स्तनपान करणाऱ्या मातांनी पिढ्यानपिढ्या तुळशीचा वापर केला आहे. तुळस दूध उत्पादनास सहाय्य करते, तसेच आतड्यांसंबंधी हालचाली आणि चांगली भूक वाढविण्यासाठी देखील तुळस ओळखली जाते. तुळशीच्या पानांचा चहा करून प्यायल्यास तुम्हाला आरामदायक वाटण्यास मदत होते.

. ओटमील

ओटचे जाडे भरडे पीठ शक्तीचा एक चांगला स्रोत तर आहेच परंतु प्रसूतीनंतरचा मधुमेह नियंत्रित राखण्यासाठी ओटमील उत्कृष्ट आहे. ओटमील हे तंतुमय पदार्थानी समृद्ध आहे, ज्याचा आपल्या पाचन तंत्रावर सकारात्मक परिणाम होतो. तुम्ही न्याहारीसाठी ओट्स खाऊ शकता किंवा ओट्स कुकीज बनवू शकता. पोषण तज्ञ स्तनपान देणार्‍या आईच्या आहारात आईचे दुधाचे उत्पादन वाढविण्यासाठी ओट्सचा समावेश करण्याची शिफारस करतात.

. कच्ची पपई

दुधाच्या उत्पादनास उत्तेजन देताना, कच्ची पपई नैसर्गिक उपशामक (सिडेटिव्ह) म्हणून देखील कार्य करते ज्यामुळे तुम्हाला आराम मिळण्यास मदत होते. तुम्ही पपई कोशिंबीरीमध्ये किसून घालू शकता. वेगवेगळ्या आशियाई देशांमध्ये कच्ची पपई हा एक दूध वाढवण्यासाठीचा पदार्थ आहे.

१०. गाजर

दुग्धपान करणार्‍यांना गाजर उत्तम प्रोत्साहन देतात आणि गाजरामध्ये व्हिटॅमिन ए मुबलक असतात त्यामुळे दुधाचे उत्पादन वाढते. कोशिंबीरीच्या रूपात कच्चे गाजर खा किंवा रस घ्या आणि सकाळी न्याहारीबरोबर एक कप घ्या. गाजर जगभरात सगळीकडे उपलब्ध आहेत आणि दुग्धपान सुधारण्यासाठी सर्वोत्तम पदार्थांपैकी गाजर एक आहे.

११. सातू

सातू दुधाची निर्मिती वाढवते आणि आपल्याला हायड्रेटेड ठेवते. तुम्ही कोशिंबीरीमध्ये धान्य घालू शकता किंवा त्यांना रात्रभर गरम पाण्यात भिजवून दुसर्‍या दिवशी त्या पाण्याचे सेवन करू शकता.

१२. शतावरी

शतावरी हे उच्च तंतुयुक्त अन्न आहे जे व्हिटॅमिन ए आणि के, ह्यांनी समृद्ध आहे. स्तनपानासाठी कारणीभूत हॉर्मोन्सना शतावरी उत्तेजित करते. शतावरी वाफेवर शिजवून किंवा पॅन मध्ये थोडी परतून घेऊन तुम्ही चवदार जेवण किंवा स्नॅक बनवू शकता.

१३. तपकिरी तांदूळ

नव्यानेच झालेल्या आईच्या प्रसुतीपूर्व आहाराचा भाग म्हणून ब्राऊन राईस सुचविला जातो. दुग्धपान करताना हे फायदेशीर ठरते कारण दुधाच्या उत्पादनास जबाबदार असलेल्या संप्रेरकांना त्यामुळे उत्तेजन मिळते असा विश्वास आहे. आईसाठी देखील हे खूप फायदेशीर आहे कारण यामुळे तिला आपल्या बाळाची काळजी घेण्यासाठी लागणारी उर्जा मिळते. प्रेशर कुकर किंवा राईस कुकरमध्ये ब्राऊन राईस शिजवा आणि भाजीसोबत खा.

१४. जर्दाळू

हार्मोनल असंतुलन स्थिर करण्यास मदत करण्यासाठी जर्दाळू उत्तम आहेत आणि प्रसूतीच्या आधी आणि नंतर दोन्ही वेळेला त्यांचे सेवन केले पाहिजे. हे दुग्धपानात मदत करते आणि कॅल्शियम आणि तंतुमय पदार्थानी देखील ते समृद्ध असतात. दिवसाच्या पौष्टिक सुरुवातसाठी आपल्या नाश्त्यात जर्दाळू समाविष्ट करा.

१५. साल्मोन मासा

तुमच्याकडे ताजे साल्मोन मासे असल्यास त्याचा समावेश तुम्ही तुमच्या आहारात करू शकता. हे मासे ओमेगा -३ फॅटी ऍसिड्स आणि आवश्यक फॅटी ऍसिड्स किंवा ईएफएने समृद्ध असतात, जे स्तनपान करवण्यास मदत करतात असे म्हणतात. यामुळे दुधाचे उत्पादन अधिक पौष्टिक होते. तुम्ही हा मासा वाफवून, भाजून किंवा पॅन मध्ये फ्राय करून खाऊ शकता.

१६. कार्ले

ही भाजी अत्यंत पौष्टिक आहे. त्यात पाण्याचे प्रमाण जास्त आहे ज्यामुळे बाळाची आई हायड्रेटेड राहील. कार्ले पचनास सोपे असते आणि आईच्या दुधाचा पुरवठा वाढविण्यात मदत करते. आपल्याला कारल्याची कडू चव आवडत नसली तरी ते खाण्यायोग्य करण्यासाठी बरेच मार्ग आहेत.

१७. रताळे

गोड बटाटा कर्बोदकांनी समृद्ध असतो जो आईला ऊर्जा प्रदान करण्यासाठी महत्वाचा असतो. रताळे हे व्हिटॅमिन सी, बी-कॉम्प्लेक्स आणि मॅग्नेशियमने समृद्ध आहे त. तुम्ही चवदार पदार्थ आणि गोड पदार्थ दोन्हीमध्ये रताळे घालून विविध प्रकारे शिजवू शकता

१८. बदाम

हे सुपरफूड व्हिटॅमिन ई आणि ओमेगा -3 फॅटी ऍसिड्सने समृद्ध आहे. बदामांमध्ये बहुपेशीय चरबी असतात त्यामुळे देखील बदाम एक सुपरफूड बनते. दुधाचा पुरवठा वाढविण्यासाठी तुम्ही बदाम कच्चे खाऊ शकता किंवा बदाम पूरक आहार घेऊ शकता. जगातील बर्‍याच भागात बदाम त्यांच्या आरोग्यासाठी असलेल्या अनेक फायद्यामुळे स्नॅकचा उत्तम पर्याय मानला जातो. स्तनपान करणाऱ्या मातांना डॉक्टर बदाम खाण्यास सांगण्यामागे हे देखील कारण आहे.

१९. बडीशेप (Dill Seeds)

बडीशेप मॅग्नेशियम, लोह आणि कॅल्शियमने समृद्ध असतात, ज्यामुळे ते स्तनपान देणार्‍या आईच्या आहारास एक आदर्श जोड मिळते.

२०. पाणी

आईच्या दुधाचे उत्पादन वाढवण्याचा विचार करताना, लोक बर्‍याचदा पाण्याकडे दुर्लक्ष करतात. दुधाचे उत्पादन सुधारण्यासाठी हायड्रेटेड राहणे पूर्णपणे आवश्यक आहे, म्हणून दिवसभर भरपूर पाणी पिण्याचे लक्षात ठेवा.एकाच ठराविक अंतराने पाणी पीत रहा

२१. शेवगा

लोह आणि कॅल्शियम असलेला शेवगा, दुधाचे उत्पादन वाढविण्यास मदत करतो असा विश्वास आहे. म्हणूनच, दुपारचे जेवण किंवा न्याहारीमध्ये ह्या भाजीचा समावेश केल्याने आपण पुरेसे स्तनपान करत आहात हे सुनिश्चित करण्यास मदत होऊ शकते. तुम्ही केलेले अन्नपदार्थ सजवण्यासाठी ताजी शेवग्याची पाने घेऊ शकता, किंवा त्याचा लाभ घेण्यासाठी कॅप्सूल किंवा मॉरिंगा चहा घेऊ शकता.

२२. दूध

दूध नैसर्गिकरित्या फॉलिक ऍसिड्स, कॅल्शियम आणि निरोगी चरबीने समृद्ध असते. ह्या घटकांमुळे केवळ दुधाच्या निर्मितीस मदत होत नाही तर ते दूध बाळासाठी संतुलित पोषणमूल्यांनी समृद्ध असते. अंगावरच्या दुधाच्या उत्पादनात वाढ होण्यासाठी तुम्ही दिवसातून दोनदा एक ग्लास दूध पीत आहात ना ह्याची खात्री करा.

२३. छोले

छोले स्वतःच एक सुपरफूड आहे, प्रोटीन आणि तंतुमय पदार्थानी समृद्ध आहे. प्रत्येकासाठी आरोग्यदायी आहे परंतु व्हिटॅमिन बी कॉम्प्लेक्सचे गुणधर्म आणि कॅल्शियम असल्यामुळे दुधाचे प्रमाण वाढवण्यास मदत होते.

२४. बीटरूट

अतिशय पौष्टिक शाकाहारी असून ते रक्त शुद्ध करतात, ह्यामध्ये भरपूर तंतुमय पदार्थ आणि निरोगी खनिजे असतात. असे सिद्धांत दिले गेले आहेत की दुधाचे उत्पादन वाढविण्यास मदत करण्याबरोबरच आईच्या दुधात वाढ होण्यास मदत होते. बीटामध्ये रक्तशुद्धीकरण गुणधर्म असल्यामुळे तुमच्या बाळाला त्याचा फायदा होईल.

२५. मसूर

भरपूर खनिजे, जीवनसत्त्वे आणि प्रथिने असल्यामुळे, मसुराची डाळ जगभरात वापरला जाणारा एक घटक आहे. ह्यामध्ये तंतुमय पदार्थ असतात (काही प्रकारच्या मसूरमध्ये आढळते) आणि आहारातील हा घटक पोषक तर आहेच तसेच दूध निर्मितीमध्ये वाढ होण्यास सुद्धा त्याची मदत होते.

२६. टोफू

टोफू खनिज, जीवनसत्त्वे, कॅल्शियम आणि भरपूर प्रथिनेयुक्त एक सुपरफूड आहे. हे सहसा पूर्व आशियामध्ये स्तनपान वाढविण्यास मदत करण्यासाठी वापरले जाते. टोफू, मसूर आणि हिरव्या पालेभाज्यांसोबत नीट फ्राय केल्यास तुम्हाला संतुलित आणि दुग्धपान-अनुकूल आहार मिळेल आणि तुम्ही निरोगी,तंदुरुस्त रहाल.

२७. टरबूज

टरबूज फ्रुक्टोज, तंतुमय पदार्थ आणि पाणी ह्या घटकांनी समृद्ध आहे. ते आपल्याला हायड्रेटेड ठेवते, आपल्या शरीरास आवश्यक खनिजे पुरवते आणि दुधाचा पुरवठा राखण्यास किंवा वाढविण्यात मदत करते. भरपूर पाणी पिऊन आणि टरबुजासारखे भरपूर पाण्याचे प्रमाण असलेले पदार्थ खाऊन हायड्रेटेड राहिल्यास स्तनपानात समस्या येणाऱ्या स्त्रियांना मदत होते.

२८. ग्रीन टी

ग्रीन टी मध्ये भरपूर प्रमाणात अँटिऑक्सिडेंट्स आणि खनिजे असतात ज्यामुळे शरीराला आरामदायक राहण्यास मदत होते. दररोज एक ग्लास ग्रीन टी प्यायल्याने तुमची प्रणाली शुद्ध होईल. ग्रीन टी मुळे रक्ताभिसरण चांगले होते आणि कोलेस्टेरॉल मर्यादित प्रमाणात ठेवण्यात देखील मदत होते तसेच ते दुधाचा पुरवठा वाढविण्यात महत्त्वपूर्ण ठरू शकते.

२९. कढीपत्ता

कढीपत्ता भारतीय स्वयंपाकात अनेक पदार्थांमध्ये वापरला जातो. याचे कारण असे आहे की ही चवदार पाने मेलेनिनला चालना देण्यासाठी, रक्त परिसंचरण सुधारण्यात आणि आपल्या शरीराची पोषक तत्त्वे पचवण्याची क्षमता वाढविण्यास मदत करतात. कढीपत्त्याची पाने खनिजांनी समृद्ध आहेत आणि स्तनपान देणाऱ्या मातांमध्ये दुधाचा पुरवठा वाढविण्यास मदत करतात.

३०. ग्रेपफ्रूट

द्राक्षफळ, जगातील काही भागात, हे एक गुणकारी फळ मानले जाते. हे व्हिटॅमिन सी आणि व्हिटॅमिन ए, लिंबाच्या रसामध्ये सापडणारे आम्ल, फ्रुक्टोज आणि आहारातील आवश्यक तंतूंनी समृद्ध आहे. हे फळ आपल्या आहारात समाविष्ट करण्यासाठी अत्यंत पोषक मानले जाते, विशेषत: दुधाचा पुरवठा वाढवू इच्छित असलेल्या स्त्रीसाठी ते अत्यंत पोषक आहे.

३१. ब्लेस्ड थिसल (एक काटेरी वनस्पती)

ब्लेस्ड थिसल ही एक औषधी वनस्पती आहे ज्याची दुग्धपुरवठा वाढवण्यासाठी शिफारस केली जाते. यामागील सिद्धांत असा आहे की हे प्रॉलेक्टिन आणि ऑक्सिटोसिन हार्मोन्सचे उत्पादन वाढविण्यास मदत करते. परिणामी, दुधाचा पुरवठा वाढतो. हे एक पूरक औषध म्हणून घेतले जाऊ शकते किंवा आपण या औषधी वनस्पतीचा १ चमचा गरम पाण्यात घालून बनवलेल्या चहाचे सेवन करू शकता. असेही म्हटले आहे की हे मेथीच्या दाण्यांसोबत घेतल्यास दुधाचा पुरवठा वाढतो.

स्तनपान देताना तणावमुक्त रहाणे महत्वाचे का आहे?

तणाव हे स्तनपानाच्या कमी उत्पादनाचे एक प्रमुख कारण आहे. जर आपण प्रसुतिपूर्व नैराश्याने ग्रस्त असाल तर ते समस्या वाढवू शकेल. या प्रकरणात, आपल्याला मानसिक आरोग्य तज्ञाची मदत घ्यावी. व्यावसायिक मदत घेण्याव्यतिरिक्त, आपला जोडीदार, काळजी घेणारे लोक आणि डॉक्टर यांच्यात खुला संवाद ठेवल्यास तुमचे आयुष्य खूप सोपे होईल. तुम्ही ध्यानधारणा करा तसेच तुम्हाला शांत वाटेल अशा क्रियाकलापांची माहिती घ्या. लक्षात ठेवा, दुधाचा पुरवठा वाढण्यासाठी आहाराची योजना बनवताना, आपल्या शरीराच्या इतर गरजा आहेत हे देखील आपण लक्षात घेतले पाहिजे. स्तनपानासाठी मदत करण्यासाठी तुम्ही विविध घटकांसह संतुलित आणि निरोगी आहार राखणे आवश्यक आहे. तुमच्या संपूर्ण आहारात केवळ दुधाचा पुरवठा वाढविण्यावर लक्ष केंद्रित करू नये. तुमच्या आरोग्याबद्दल तुम्ही नियमितपणे आपल्या डॉक्टरांशी बोलू शकता आणि तुमच्या सर्व गरजा पूर्ण करेल अशा आहाराची आखणी करण्यासाठी आहार तज्ञाची मदत घेत आहात ना ह्याची खात्री करा. तसेच, फक्त आहारात बदल करून चालणार नाही. आईची प्रतिकारशक्ती वाढविण्यासाठी आणि रक्ताभिसरण अधिक चांगल्या प्रकारे होण्यास मदत करण्यासाठी डॉक्टर दररोज किमान ३० मिनिटे व्यायामाची शिफारस करतात. आपल्या जोडीदाराचा आणि कुटुंबाच्या इतर सदस्यांचा आधार आपल्याला स्तनपान करवण्याच्या काळ सहज आणि सोपा करण्यास मदत करेल. बाळाच्या वयाच्या ६ महिन्यांपर्यंत बाळाला केवळ स्तनपान देण्याचा आणि बाळ २ वर्षाचे होईपर्यंत त्याला स्तनपान सुरु ठेवण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे. आणखी वाचा: स्तनपानाविषयी नेहमी विचारल्या जाणाऱ्या २० प्रश्नांची उत्तरे
Published by
मंजिरी एन्डाईत
Last Updated On

Recent Posts

All Rights Reserved